Məmməd Məmmədli bədii yaradıcılığa ispan və Latın Amerikası müəlliflərinin əsərlərini dilimizə çevirməklə başlayıb. İlk dəfə “ULDUZ” jurnalında (2006) Visente Blasko İbanesin “Dənizdə” və “Mavrın qisası” hekayələrilə çıxış edib. İspan yazıçısı Xavier Serkasın “Təhrik” (El Móvil) povestini tərcümə edəndən sonra (2007), əsərin qəhrəmanı Alvaro onu orijinal əsər yazmağa təhrik edib. “Axırıncı yol” povesti məhz belə yaranıb. Sonradan müəllif fantastik janra müraciət edib. “Xüsusi maddə axtarışında” (2016) və “Yerdələnin birinci mərtəbəsi” (2025) əsərlərini yazıb. Məmməd Məmmədli mətnlərində retrospectiv yazı tərzilə seçilir. Hadisləri axırdan əvvələ doğru nəql etməklə oxucunu əsərin təhlükəli ərazilərindən keçirərək səbəb axtarışına çıxarır. Kainat, yadplanetlilər müəllif üçün əsas mövzulardı. Yazıçı bədii əsərləri və tərcümələrilə əsasən “ULDUZ” jurnalında çap olunur. Müəllifin “İşıqdan gözləri qamaşanlar”, “Ərafın dərin qatlarında” və “Mən atamı xatırlamıram…” hekayələri kulis.az, manera.az saytlarında da dərc olunub.
Yadıma elektromaqnit – radio, mikro, infra qırmızı və s. dalğalar düşdü. Bizi digər canlılardan, sivilizasiyalardan fərqləndirən cəhətlərdən biri də rəngləri seçmə qabiliyyətimizdir. Başqa sözlə, daltonikləri nəzərə almasaq gözümüz 3 rəngi – göy, yaşıl, qırmızı və onların çalarını görür. Fizika dilində desək, bu rənglər 400-700 nanometrdə özünə yer tapır. Nə demək istədiyimi indi açıqlayım. Bayrağımızda təsvir olunan göy, yaşıl, qırmızı rənglər insanın görmə qabiliyyətini nümayiş etdirir. Yəni yadplanetli sivilizasiyalar bayrağımızı tədqiq etsə bizim necə bir məxluq olduğumuzu kəşf edə bilərlər. Ulduz və aypara isə kainatdakı koordinatlarımızı göstərir. Başqa sözlə desək biz yerliyik və başımızın üstə bir təbii peyk fırlanır. Ulduzun səkkizguşəli olması, günəş sistemində 8 planetin dövr etməsindən xəbər verir. Pluton və ondan sonra kəşf edilən daha iki planetoid Günəşin cazibəsindən tam çıxa bilməyən göy cisimləridir. Yəni üçrəngli bayrağımız bütün insanların bayrağıdır əslində. Azərbaycan bütün ölkələr üçün bir nümunədir.
Zənnimcə qırmızıyla yaşıl zolağın yerlərini dəyişsək rənglər elektromaqnit dalğalar diaqramına uyğun olar.
Tələbəlik illərimdə özümü skeptik sayırdım. Hesab edirdim ki, bu, ən düzgün yoldur. Bu, məni ateistlərə yaxın etsə də ateist etmirdi. Əgər Allahın mövcudluğunu sübut edə bilmirəmsə, özü də heç zaman sübut edə bilməyəcəmsə onu necə inkar edə bilərəm? Bu, mənim məntiqimə sığmır. Normal insanların da məntiqinə sığmamalıdır, çünki məntiq bizim hamımızda eynidir. Görünür, ateistlərdə başqa cürədir. Amma skeptik olduğum üçün ilahi varlığı da qəbul etmirdim. Sözün açığı, mən dindən aralı gəzirdim.
Ümumiyyətlə, mən öz-özümə suallar verib, onlara cavab tapmağa çalışan biriyəm. Boş vaxtlarımda fikirləşirəm, xüsusən də gecələr. Nə üçün gecələr? Çünki hamı yatanda sənə heç kəs mane olmur. Bu zaman insan daha yaxşı düşünür. Elə bu mətni də gecə yazdım. Əlqərəz…
Bir gün, daha doğrusu bir gecə qarşıma növbəti bir sual qoydum. Allah var, yoxsa yox? Bir skeptik ilahi qüvvə qarşısında fikrini dəqiqliklə bildirə bilməz axı… Necə yəni, 50% inanıram, 50% isə inanmıram. Məgər Allahın varlığı, yoxluğu bizim inamımızdan asılıdır? Həmin gecə mən skeptik düşüncələrimi qoydum bir kənara. Yadıma nisbilik nəzəriyyəsi düşdü. Başladım hər bir şeydə nisbilik axtarmağa. Nümunələr gətirməyə çalışdım. Pis və yaxşı anlayışların nisbi olduğunu söylədim. Çünki bir şey əgər pisdirsə, əks tərəfdən ona baxanda o bizə yaxşı görünür və s. Yəqin ki, fikrimi çatdıra bildim. Doğrudan da hər şey nisbidir. Və əgər hər şey nisbidirsə nə üçün hansısa bir materiyanın mövcudluğu, deyək ki, armudu stəkan, nisbi deyil? Ola bilərmi ki, armudu stəkan mövcud, eyni zamanda mövcud olmasın? Tutaq ki, bu da belədir. Bəlkə o, paralel dünyada mövcud deyil. Zarafat edirəm. Məgər inam nəyisə dəyişdirir? Bu, bir az gülməli alınır. Bu yolla görmək istəmədiyin adamı yox etmək olar. Deməli, məsələ inamda deyil. Bu zaman belə bir fikir də yadıma düşdü: Əgər nəyəsə möhkəm inansan, o mütləq yerinə yetəcək. Əslində çoxumuz bunu təcrübədən keçirmişik. Bəli, bu belədir. Ancaq bu, yenə də nisbiliyə gətirib çıxarır. Fikrimi tuta bildiniz? Burada yadıma daha bir şey düşdü. Məgər sizdə olmayıbmı ki, arzuladığınız və inandığınız həyata keçməsin? Olub, buna əminəm. Deməli, nə deyirsiz deyin, məsələ inamda deyil. Məsələ bilirsiz nədədir? Mən zikr edərkən müxtəlif variantları nəzərdən keçirirdim və mənə elə gəldi ki, az qala sualın cavabını tapacaqdım. Mən Allahın mövcudluğunu aşkar etmişdim, sanki onun yerini müəyyənləşdirmişdim az qala. Bu zaman canıma elə qorxu düşdü ki, dayandım və özümə söz verdim ki, daha bu barədə düşünməyəcəyəm. Anladım ki, Allah heç zaman özünün harada olduğunu bizə bildirməz. Onu qəbul etmək isə çətin olduğu qədər də asandır.
Jiu jitsu bizim üçün yalnız idman növü deyil, biz bundan zövq alırıq. Jiu jitsu artıq bizim həyat tərzimizə çevrilib. Məşqimiz də özünəməxsus bir saatda – axşam 8-də başlayır. Bu vaxtı ancaq idman xəstələri gəlir. Uşaqların çoxu ailəli olsa da onlar gəlir, gün ərzində keçirdiyi stressdən qurtulmaq üçün. Yarışlarda da qrupumuz yaxşı nəticələr göstərir, çünki biz MƏĞLUBEDİLMƏZLƏRİK!
Bəli, döyüş cəmi beş dəqiqə çəkdi. Səbəbini siqaretdə axtarmaq lazımdı. Nəsə siqaretlə idman düz gəlmir. Hələ ki, infarkt keçirməmişəm gərək atım bu zibili. Rafiq isə (göy kəmər) deyir hələ indi qızışıram.
Deyirəm bu ciu citsu doğrudan da şamat oyununa bənzəyir. Əgər sən rəqibin işlətmək istədiyi fəndi qabaqcadan görürsənsə o, səni təslim edə bilməyəcək. Yox əgər görmürsənsə gözləmədiyin bir anda əlini yerə vuracaqsan. Rafiq də axırda məni belə təslim etdi. Mən onun nə etdiyini başa düşmədiyim üçün hücumu davam etdirirdim. Nəhayət o an gəlib çatdı və mən təslim oldum. İndi bu döyüşə təkrar baxanda görürəm ki, sən demə o, elə döyüş başlayandan bu fəndi işlətməyə çalışırdı.
Nəhayət, səkkiz aylıq məşqlərdən və 96 litr tər tökəndən sonra Jiu Jitsu üzrə ilk kəmərimi aldım. Özü də ikisini birdən – sarı və narıncı kəmər. Soruşa bilərsiniz, nəyə görə məhz 96 litr? Deyim, cavabı sadədir. Mən hər dəfə məşqə gedəndə özümlə bir litirlik su götürürəm və məşq zamanı onu içirəm. Məşqlərimiz həftədə üç dəfə keçirilir. İndi özünüz hesablayın: bir vuraq üç, onu da vuraq dördə, alınan cavabı da vuraq səkkiz aya. 96 litr, bu az deyil…
İrəlidə məni yaşıl kəmər gözləyir. Bunun üçün də hardasa 150 litr su içməliyəm. Nəysə… Məşqlərimiz davam edir və mən bundan zövq alıram. Mənimlə bir yerdə kəmər alan dostlarımı təbrik edirəm. Məşqçim Elçin və federasiyanın prezidenti Mir-Əli Seyidova xüsusi təşəkkürlər.
Bu dəfə məşq hər zaman olduğu kimi kreativ keçdi. Hər gün yeni bir şey icad edən Fuad bu gün də məşqə “intro” verirdi – fırlanaraq zal boyu qaçmaq, meymunvari yerimək, dörd nəfərin üzərindən mayallaq aşmaq. Biz bundan qəti bezmirik, əksinə xoşumuza gəlir. Sonra məşqi sansey Elçin davam etdirdi. O da qeyri-adiliyinə görə Fuaddan geri qalmır. Elçin, bizə tapşırıq verərkən hansı fənddən, yaxud da hərəkətdən sonra nəyi edəcəyimizi yaxşı bilir. Bir sözlə təcrübəli məşqçidir. Hamı ondan razıdır. Bu gün məşq ağır keçmədi. Sadəcə o qədər məni yerə çırpdılar ki, içim töküldü…
Məşqdən sonra bir az vaxtımız vardı. Fürsətdən istifadə edib adaşım Məmmədlə güləşmək istədim. Beləliklə Məmməd Məmmədlə güləşməyə başladı. Kamera arxasında məşq yoldaşımız Rüfət idi.
